De emigratiedip

"Kom je nog terug", vragen mensen me. Een vraag waar ik het antwoord niet op weet. "Blijf je dan daar?", volgt dan meestal. En opnieuw blijf ik het antwoord schuldig. Het antwoord is dat we het niet weten, en dat niet weten ook ok is. Bijna acht maanden zijn we nu in Nieuw Zeeland, dat is niet bijzonder lang maar ook niet bijzonder kort. Acht maanden is voldoende. Voldoende om een heleboel ontdekt te hebben maar niet genoeg om alle antwoorden te hebben.

Acht maanden is voldoende om dat moment te bereiken waar we al wel eens over gelezen hadden: de emigratiedip. Het moment waarop routine bereikt wordt en het normale leven weer start. Het moment waarop de vakantie eindigt en je noodgedwongen naar het echte leven over moet. Het spannende en nieuwe is er af en de dagen worden normaal. Het plotse besef dat dit het leven is nu, kruipt zachtjesaan het denken binnen. Als de dagen rustig worden, is er plaats voor nieuwe zorgen. Zo is de menselijke geest netjes bedacht. Het lichtjes kleurrijke gevoel van dépaysement waar ik eerder nog over schreef maakt plaats voor goede ouderwetse heimwee in al zijn facetten. 

Heimwee, het verlangen naar bekende zekerheden. Een dubbel gevoel, want wat zijn tegenwoordig nog bekende zekerheden? Een verlangen naar thuis, waar dat ook moge zijn. De dualiteit en absurditeit van heimwee overvalt plots, wanneer je het het minste verwacht. Alsof je nooit 100 % gelukkig mag zijn. Net als je van al het geluk wil genieten, herinnert het leven je eraan dat je het niet kan delen met de mensen die je graag hebt.

Al dagen kauw ik op een manier om het gevoel te beschrijven. Ik zoek naar de juiste zinnen en combinaties van woorden, alsof het vinden van dat ene perfecte woord het gevoel zal temmen, alsof dat de oplossing zal zijn. De waarheid is helaas dat de keerzijde van emigreren niet te verbloemen valt. Heimwee en gemis doen evenveel pijn in een sprookjesachtige omgeving. Het gemis verandert niet als je het anders noemt. Dépaysement, le mal du pays, heimwee, homesickness, ... het gevoel verandert niet als je het vertaalt.

Emigreren is een prachtig avontuur en het grootste deel van de tijd genieten we met volle teugen van alles wat er op ons afkomt. Het pure feit van iets te kunnen opbouwen in een vreemd land is een verrijkende en onbetaalbare ervaring. Maar ik zou liegen als ik niet zou zeggen dat emigreren verdomd hard is ook. De waarheid is dat emigratie een avontuur is dat we alleen ondernemen. Hoeveel steun je ook krijgt van familie en vrienden, hoe goed het contact ook blijft, het is niet meer hetzelfde. Op het einde van de dag ben je op jezelf aangewezen, als het skypetelefoontje eindigt is het weer alleen wij twee. Dat vergt een sterke persoonlijkheid en de meeste dagen zijn we beiden uitgerust met de juiste skills om het avontuur aan te kunnen. Sommige dagen ook niet. Dat is de harde realiteit.

Dus als mensen vragen "kom je nog terug" en "blijf je dan daar", dan weten wij daar het antwoord niet op. Want we zouden dolgraag hier én daar zijn, bestaan op twee plaatsen, terugkomen én blijven.