zaterdag 21 januari 2017

Vipassana

Jullie lazen het in de vorige blog: op 28 december 2016 nam ik het vliegtuig naar Fiji, op weg naar een 10-daagse Vipassana cursus.

De eerste vraag die vermoedelijk bij jullie opkomt: "wat is Vipassana?". Vipassana is een meditatietechniek die wel 25 eeuwen oud is. Buddha onderwees de techniek en hij bereikte er verlichting mee. Vipassana betekent letterlijk "de dingen zien zoals ze zijn". De techniek wordt aangeleerd in 10-daagse cursussen door middel van opgenomen lessen van S.N. Goenka, een Burmese/Indische Vipassana leraar die ondertussen overleden is.

Vergeet meteen alles wat je denkt te weten of te verstaan onder "meditatieretraites". Een Vipassanacursus is geen retraite. Integendeel, het is vermoedelijk het moeilijkste wat ik ooit ondernomen heb. Gedurende de 10 dagen zijn er een aantal regels waar alle studenten zich aan moeten houden: zich onthouden van doden, stelen, seksuele activiteit, spreken en het gebruik van bedwelmende middelen. Het niet spreken, ofte "noble silence", houdt ook in geen gebaren, geen oogcontact, niet schrijven,... en uiteraard geen smartphones! "Niet doden" lijkt op het eerste zicht gemakkelijk, maar bedenk dan even dat Fiji een tropisch eiland is met een overvloed aan gigantisch grote kakkerlakken... Verder mediteren de studenten van een Vipassana cursus ongeveer 11 uur per dag. De dag begint om 4u30 en eindigt om 21u30.

De eerste drie dagen van de cursus leerden we "anapana", wat zoveel betekent als "bewustzijn van de ademhaling". Gedurende drie dagen, dat is dus 33 uur mediteren, richtten we ons bewustzijn naar de ademhaling, verder niets. Tijdens deze 33 uur dienden we onze ademhaling te observeren, zoals die gewoon gebeurt, zonder er iets aan te veranderen. Klinkt simpel? Think again! De menselijke geest is iets wonderlijks. In deze 33 uur heb ik zaken bedacht en overdacht en uitgedacht waar ik voorheen nooit op zou kunnen komen. Ik viel zelfs in slaap... Mijn bewustzijn probeerde alles om maar niet te moeten letten op mijn ademhaling. Meerdere keren per dag vroeg ik me af: "waarom ben ik hier?". Ik moest wel gek zijn om 33 uur alleen maar te letten op mijn ademhaling. Ik was er 100 % van overtuigd dat verlichting niet op deze manier bereikt kon worden en ik mijn tijd aan het verdoen was. Wie wil er trouwens verlichting? Zo belangrijk is dat nu ook weer niet...

Op dag vier werd ons de eigenlijke techniek van Vipassana aangeleerd. We leerden letten op de sensaties die zich voordeden op het lichaam: koude, warmte, jeuk, pijn, .... Fijn, de volgende dagen en uren zou ik dus bezig zijn met het observeren van mijn pijn. Ik bleef me afvragen waarom ik ooit op het fantastische idee gekomen was om 110 uur te gaan mediteren. Maar toen, op dag vijf gebeurde er iets wonderlijks. Plots begreep ik alles, ik begreep intrinsiek wat Vipassana wilde zeggen. Ik begreep wat het wilt zeggen om "de dingen te zien zoals ze zijn". Ik begreep "de zin van het leven" en de eeuwenoude vraag "wat het betekent om gelukkig te zijn". Plots was alles helder: het geluk, de verlichting zit in dit moment, dit ene moment. Want dit moment is het enige moment waar je zeker van bent. Gisteren is voorbij en van het volgende moment kunnen we nooit zeker zijn. Ik heb zo lang gezocht, zoveel gelezen maar nooit begrepen. Maar op dag vijf van mijn Vipassana cursus werd alles eindelijk duidelijk. Het lijkt bijzonder simpel zoals ik het hier neerschrijf en je zou kunnen denken "duh dat weet ik al, moet je daarom 110 uur gaan mediteren". Grappig, dat is net hetzelfde wat ik tegen Kenny zei toen hij terugkwam van zijn cursus... Er is een enorm verschil tussen weten op intellectueel niveau en begrijpen door ervaring. Dit blijft een blog en er is zo weinig plaats en tijd om alles tot in de puntjes uit te leggen. Bovendien is iedereen zijn ervaring anders. Maar voor mij persoonlijk leek mijn eerdere depressieve episode over het "doelloos" zijn plots zo onbelangrijk.

De volgende dagen werkte ik geduldig verder. Na ieder meditatie-uur voelde ik me lichter en lichter worden. Het bleef een moeilijke en zware cursus, maar ik wist op z'n minst waarom ik daar was.

Op dag negen werd ik in de vroege ochtend, 4 uur 's ochtends, gewekt door de leerkracht. Ze sprak me aan in de gang "ik moet met jou praten, ik zal buiten op je wachten". Aangezien dit een cursus is waar je niet mag praten, wist ik meteen dat het fout zat. Leerkrachten spreken je niet zomaar aan, de enige mogelijke optie was dat Kenny gebeld had en dat er dus iets zou zijn met de familie. Met een klein bang hartje, maar een verrassend kalme geest, volgde ik haar naar de "teacher's only zone". Ik herinner me nog woord voor woord wat ze zei, alsof elk woord zorgvuldig gekozen was "your husband called, your father is very ill, you have a flight to go to Europe tonight". Ze gaf me haar telefoon met de boodschap dat ik zoveel buitenlandse telefoontjes mocht maken als ik wou en dat ze op me zou wachten in de keuken. En zo eindigde mijn Vipassana cursus en begon mijn onverwachte trip naar België.

Het Vipassana center in Fiji

De tuin van het Vipassana center
Voor wie geïnteresseerd is in een Vipassana cursus: ze worden ook in België gegeven. https://www.dhamma.org/nl/schedules/schpajjota 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten